Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси – эркин ва фаровон ҳаёт гарови

2024 йил 5 декабрь куни Фарғона шаҳар "ННТлар уйи"да ЎзННТМА Фарғона вилоят ҳудудий бўлинмаси томонидан “Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси – эркин ва фаровон ҳаёт гарови” мавзусида давра суҳбати ташкил этилди.

Тадбирда Адлия бошқармаси, вилоят Жамоат фонди, Юксалиш ҳаракати Фарғона вилоят бўлими, фаол ННТ ва ОАВ вакиллари иштирок этишди.

Тадбирда янги Конституциянинг матни 65 фоизга янгилангани, унинг мазмун-моҳияти шунингдек, юртимизда сўнги йилларда амалга оширилаётган ижобий ўзгаришлар ҳақида сўз борди.

Ўзбекистон Республикасининг янги Конституцияси 2023 йил 30 апрель куни умумхалқ референдумида қабул қилинди. Бу Конституция мамлакатнинг сиёсий, ижтимоий, иқтисодий ва ҳуқуқий асосларини янада такомиллаштиришга қаратилган қатор янгилик ва ўзгаришларни ўз ичига олади. Конституциядаги асосий янгиликлар ҳақида қисқача маълумот:

1. Конституциявий нормаларни такомиллаштириш

• Конституциянинг янги таҳририда моддалар сони 128 тадан 155 тага оширилди, бу эса унинг қонуний базасини янада мустаҳкамлайди.

• Конституциянинг матни 65% янгиланди, бу эса унинг ҳозирги давр талабларига мувофиқ бўлишини таъминлайди.

2. Инсон ҳуқуқлари ва эркинликлари кафолатлари

• Инсон ҳуқуқлари асосий қадрият сифатида белгиланди.

• Жисмоний ёки руҳий азоб беришга қарши кафолатлар мустаҳкамланди.

• Давлат жамоатчилик манфаатларига хизмат қилиши, фуқароларнинг ҳуқуқларини таъминлаши шартлиги конституциявий асосда мустаҳкамланди.

3. Ижтимоий ҳимояни кучайтириш

• Конституцияда ижтимоий ҳимояга доир янги нормалар киритилди, жумладан, меҳнатга ҳақ тўлашнинг энг кам миқдорини белгилаш, болалар меҳнатига йўл қўймаслик ва бошқа чоралар назарда тутилди.

• Таълим ва тиббиёт хизматларига дастлабки кафолатлар кучайтирилди.

4. Давлат бошқаруви ва демократик асослар

• Давлат бошқарувидаги халқнинг иштироки кенгайтирилди, шу жумладан, жамоатчилик назоратига оид меъёрлар кучайтирилди.

• Президентлик муддати 7 йилдан 5 йилга қисқартирилди.

5. Экологик масалалар

• Конституцияга экологик масалалар бўйича янги моддалар қўшилди, жумладан, табиатни муҳофаза қилиш ва ресурсларни самарали бошқариш чоралари.

6. Маҳаллий бошқарув органлари

• Маҳаллий ҳокимият органларининг ваколатлари аниқлаштирилди ва фуқароларнинг маҳаллий даражадаги қарорларга таъсир кўрсатиш ҳуқуқлари кучайтирилди.

7. Иқтисодий ислоҳотлар

• Ўзбекистонда хусусий мулкнинг дахлсизлиги янада мустаҳкамланди.

• Иқтисодий фаолият эркинлиги ва тадбиркорликка оид ҳуқуқий кафолатлар кенгайтирилди.

Ушбу янгиликлар Ўзбекистонда ҳуқуқий демократик давлат ва фуқаролик жамиятини барпо этишда муҳим аҳамиятга эга. Янги Конституция халқнинг хоҳиш-иродасига мувофиқ ишлаб чиқилган бўлиб, мамлакатнинг барқарор ривожланишига хизмат қилиши мақсад қилинган.

Тадбир иштирокчилари юртимизда бўлаётган ижобий ўзгаришлар ҳақида ўз фикр мулоҳазаларини билдириб, бош қомусимизда белгиланган нормаларни кенг татбиқ этишда ННТлар ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтларини фаоллик кўрсатишга ва жамоатчилик назоратини кучайтириш зарурлиги билдирилди.